Thematisch overleg “Geestelijke gezondheid #3”: vaststellingen en actierichtingen

De thematische overlegmomenten (TO) van de zorgzones hebben tot doel om de actualiteit op te volgen en kennis te delen, de noden van de bevolking in kaart te brengen, noodzakelijke aanpassingen in het aanbod en de samenwerking te identificeren, en gezamenlijke acties voor te stellen. Ze staan open voor alle actoren binnen het welzijns- en gezondheidsdomein.

Deze derde bijeenkomst had als doel om verder te werken aan de gezamenlijke opbouw van kadasters rond de thema’s die tijdens de twee vorige thematische overlegmomenten naar voren kwamen, namelijk de vereenzaming van ouderen en de ondersteuningsinstrumenten in de geestelijke gezondheidszorg voor professionals.

Signalering en actualiteit: een verrijkte context

• Voorstelling van de Week van de Geestelijke Gezondheid, georganiseerd door de LBSM van 6 tot 12 oktober, en oproep tot bijdragen om een activiteit op te zetten in het kader van deze week.

• Delen van de opleidingen in geestelijke gezondheid die momenteel openstaan voor inschrijving: de catalogus van Psybru, de Brusselse Platform Geestelijke Gezondheid, en de workshops van het mobiele team Addup.

• Oprichting van een ontspanningsruimte en een ondersteuningsgroep voor mantelzorgers (in samenwerking met Psybru) in de gemeente Anderlecht. Deze ruimte biedt ook administratieve ondersteuning bij de aanvraag van de officiële mantelzorgerstatus.

Sociale isolatie en territoriale uitdagingen

Sociale isolatie is een transversaal probleem dat veel verschillende actoren aanbelangt, wat de opmaak van een volledig kadaster moeilijk maakt – zeker op het niveau van de zorgzone.
Voor de ouderenpopulatie speelt de toegankelijkheid zich bovendien vooral af op wijk- of subwijkniveau, wat de relevantie van een zonebreed kadaster in vraag stelt.

Coördinatie van instrumenten

Er werd gewezen op de verspreiding van bestaande kaarten en kadasters, de stijfheid van het huidige formaat en het gebrek aan verbinding tussen actoren.
Er is nood aan een gecentraliseerd, flexibel en representatief instrument dat beter aansluit bij de dynamiek van het verenigingsleven.

De deelnemers benadrukten ook het belang van een duidelijke inventaris van opleidings- en ondersteuningsruimtes, die online vlot toegankelijk is voor professionals.

Aanpassingen, samenwerkingen en actierichtingen

1. Collectieve workshop over vereenzaming bij ouderen

Belangrijkste vaststellingen:

• Complexiteit en leesbaarheid: de veelheid aan structuren en hun aanwezigheid in verschillende categorieën maken het kadaster moeilijk leesbaar. Een benadering per zorgtraject, met een groepering per type dienst en duidelijke toegangsinformatie, zou relevanter zijn.

• Lacunes en beperkingen: verschillende essentiële diensten ontbreken (thuiszorg, voeding, regionale actoren, EPN’s) en sommige organisaties zijn verkeerd gecategoriseerd. Bovendien bestaat er soms een verschil tussen de manier waarop een organisatie zich definieert en haar feitelijke werking op het terrein. Een overleg met de opgenomen structuren zal nodig zijn om de informatie te valideren en aan te vullen.

• Actualisering en formaten: nood aan regelmatige updates, met vermelding van de datum van bijwerking en hyperlinks; pistes rond het gebruik van AI of online tools die doorzoekbaar zijn via trefwoorden, met aandacht voor de betrouwbaarheid van de gegevens.

2. Collectieve workshop over ondersteuningsinstrumenten in geestelijke gezondheid voor professionals

Belangrijkste vaststellingen:

• Ondanks de interesse van professionals blijft hun deelname beperkt door praktische obstakels: kostprijs, duur en bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Deze drie drempels zijn doorslaggevend bij de beslissing om al dan niet deel te nemen aan een collectieve ruimte. Ze zouden als zoekfilters moeten kunnen worden opgenomen in het interzonale repertorium van ondersteuningsinstrumenten.

• Gebrek aan zichtbaarheid van mogelijke financieringsbronnen om opleidingen te volgen, bijvoorbeeld via sociale fondsen of paritaire comités.

• Gevoel dat er soms een te grote investering wordt gevraagd van de professionals.

Save the date

Donderdag 11 december, van 14u tot 16u30 in het CSSI Goujonissimo.

Tijdens deze bijeenkomst zullen de werkzaamheden rond de vereenzaming van ouderen, de ondersteuningsnoden in geestelijke gezondheid en de bijbehorende kadasters worden afgerond.
Eén jaar na de eerste diagnose van de sector zal er een nieuwe stand van zaken worden opgemaakt om de signalering te actualiseren en de huidige noden op het vlak van geestelijke gezondheid te identificeren.